It’s a habit

Voor mij heeft de eerste maand hier echt in het teken gestaan van aanpassen. Het is alleen al het ritme van de dag, van het leven hier. Daar kom je dan met je oerhollandse gedrevenheid, resultaatgerichtheid en al dat soort dingen (waarvan je dan denkt dat het handige eigenschappen zijn..).

Malawi heeft zijn eigen ritme, slikken of stikken. Ik heb er nog even over nagedacht het te veranderen: ik tegen 13 miljoen Malawianen... Ik heb gelukkig nog net genoeg zelfkennis om te weten dat ik die strijd niet ga winnen.

Dan maar slikken, te beginnen met: de taal. En dan niet alleen het Chichewa wat ze hier spreken, ook het Engels was in het begin lastig te verstaan. Best apart, een autorit van een uur (mijn eerste met Simeon), waarbij je het merendeel echt niet verstaat, dus maar op de gok begrijpend gaat hummen.. Wat blijkt: ze draaien hier de L en de R om. Zo had je krantenkoppen die melden: “President Bingu won the erections” en wordt ‘to pray’ hier vanzelf ‘to play’. En ‘playing’ kan je hier overigens op alle mogelijk plekken doen, zo ook met z’n allen net voordat de bus vertrekt. Geeft je wel een lekker veilig gevoel in het openbaar vervoer hier;)

Ook vriendschap kan hier een andere dynamiek hebben. Zo kan je ergens lekker zitten te eten en dan komt er een Malawiaanse ‘vriend’ langs, die doet alsof ze je al jaren kent. “Hi, how are you, blablabla” Ik voel me helemaal lullig: denk, ken ik jou ergens van? Ik zou haar dan via Mr Banda moeten kennen (maar iedereen heet hier Mr. Banda, zelfs het zoontje van Madonna: David.. Banda!) Maar dan komt het: Ja, ze moet naar het ziekenhuis (altijd het ziekenhuis!) en heeft geld nodig voor medicijnen of openbaar vervoer. Of ik even voor kan schieten? Tuurlijk! Het mooie is wel, als je vriendelijk zegt dat dat niet gaat gebeuren, zij even vriendelijk zegt: ‘Toch bedankt, je kan het altijd proberen, he!’ Even goeie vrienden!

Waar ze hier wel echt knettergoed in zijn: improviseren! Zo hoef ik bij de gemiddelde Nederlandse man niet aan te komen met een kapotte auto of zelfs lekke band (no offence;)) Mocht je hier langs de kant van de weg komen te staan dan komt er altijd iemand, die weer iemand kent, die wel een handige vriend of neef heeft die met plakband zo je accu fixt. Experts in improviseren, maar absoluut challenged op het gebied van organiseren. ‘Meetings’ waar je broek van afzakt, contactpersonen van andere NGO’s die zich liever onder het bureau verstoppen omdat ze zich niet aan hun afspraken hebben gehouden, de verkiezingen hier, waar de stembiljetten bij de stemhokjes arriveren op de dag van stemmen zelf etc etc.

Ondanks alles zijn Malawianen echt de vriendelijkste mensen die ik ooit gezien heb. Ze zijn zelfs zo vriendelijk en bescheiden dat ze een beetje een rare eend in de Afrikaanse bijt zijn. Zo zitten hier allerlei internationale teams de verkiezingen in Malawi te volgen en zijn de meesten enigszins teleurgesteld over de kalmte hier. Geen Zimbabwaanse toestanden, geen (al te duidelijke) corruptie, geen censuur, geen onderdrukking of geweld. De human rights committee’s en election observers die ik hier tegenkom vinden het er allemaal erg laf aan toe gaan en hopen snel weer naar Nigeria of Rwanda gestuurd te worden....

Voor mij is werken hier alles behalve laf. Het is waanzinnig interessant, soms ook best pittig. Zoals een Amerikaanse hier zei: 90% van je werk bestaat uit aanpassen. Iedere keer als ik weer in een bijzondere situatie terechtkom, moet ik mijn eerste reactie even opzij zetten en in plaats daarvan vragen ‘Why?’ Waarom kijkt die man mij niet aan? Waarom zit de headteacher een poppetje te tekenen tijdens een, wat mij betreft, behoorlijk belangrijk verhaal? Waarom wordt er vandaag niet gekookt? Waarom zijn er de week ná de vakanties maar 200 kinderen op school terwijl er 800 staan ingeschreven?

Het simpele antwoord op deze laatste vraag kreeg ik van een leraar, maar zou het antwoord op alle vragen kunnen zijn: Why? It’s a habit!