Zaterdag 23 januari.

Ik ben voor het eerst in Afrika en had er geen duidelijk beeld van. Een door boeken en multimedia gecreërde voorstelling van hitte en stof, broeiende aarde en uitgestrekte vlakten in geel, oranje, rood en bruin, mysterieus, donker en licht tegelijk, maar niet dit. Niet deze verrassende eerste aanblik van een groen en heuvelachtig land, Malawi, de warme zon, de frisse regenbuien en de zachte bries die mijn haren streelt. Maar de Hollandse vrieskou zit nog in mijn lijf en het duurt een paar dagen voor ik mijn jasje uittrek en met blote armen de straat op ga.
Anderhalve dag ben ik op het hoofdkantoor van WFP in de hoofdstad Lilongwe waar ik kennismaak met de medewerkers van het schoolvoedselprogramma, met mijn chauffeur) en de programme assistant, en met een vrolijke lerares die mij de eerste beginselen van het Chichewa bijbrengt. In Nederland had ik al een paar lessen genomen en ze is opgetogen over mijn snelle vorderingen, wat ze uitdrukt door langgerekte hoge iiiiii en ééééé kreetjes, die, afhankelijk van de hoogte waarop ze worden uitgesproken, verschillende betekenissen hebben.
Ondanks een niet geringe lesboek-woordenschat versta ik nauwelijks een woord als iemand tegen mij spreekt, ook niet als dit in het Engels is. Dit komt omdat de Malawiers een bijzondere uitspraak hebben waarbij vrijelijk letters worden weggelaten of toegevoegd, stemloze medeklinkers worden vervangen door stemhebbende, en consequent de r en de l worden verwisseld. Het woord project manager wordt bijvoorbeeld uitgesproken als upolojekiti manijali, herkenbaar als je het weet maar in de praktijk onverstaanbaar. Ik maak me zorgen over de communicatie met de programme assistant, maar mijn voorgangster Carola stelt me gerust: “Na twee weken was ik eraan gewend en kon ik alles verstaan”.
De reis naar Blantyre is 350 kilometer en duurt 5 uren, maar de 2-baans weg laat zich van zijn beste kant zien. Na 2 dagen regen komt de zon blij achter de wolken vandaan, bomen en struiken tonen uitbundig hun kleurige bloemen. We passeren talloze voetgangers en fietsers met ongelooflijke hoeveelheden bagage op het hoofd, de rug, het stuur, de bagagedrager. Kinderen drijven koeien of geiten voort. Dorpen met eenvoudige huisjes of traditionele ronde hutten met rieten dak wisselen het prachtige landschap af.
Onze Malawische collega’s hebben humor, in de auto worden veel grappen gemaakt, en ze plagen elkaar voortdurend. Grapjes maken is hier ook een indirecte manier om iemand kritiek te geven. Een tactiek die Msika gebruikt bij de school- en community hoofden als de bouw niet op schema ligt om te voorkomen dat iemand gezichtsverlies lijdt.
In Blantyre overnachten we in Macky’s Lodge, een oud koloniaal huis met onverwacht een welkome hotspot en klassieke muziek op het terras dat een mooi uitzicht biedt over de stad.
Twee dagen werken we hard op het kantoor van WFP aan de overdracht en het projectplan van het komende jaar. Het budget van TNT gaat dit jaar naar 62 scholen in het district Mulanje, waarvan een aantal al meedoen in het schoolfeedingprogramma en ook een aantal al “structures” hebben, de benaming voor de gebouwtjes waar voedsel wordt opgeslagen, gekookt of uitgedeeld. In 2010 moeten er in dit district 134 structures worden gebouwd. Een ambitieuze doelstelling, maar niet onhaalbaar. Aan ons team zal het niet liggen, iedereen is enthousiast. De situatie van WFP in Malawi is zorgelijk, er zijn dit jaar veel minder donaties binnengekomen, enerzijds door de goede oogsten van voorgaande jaren waardoor de voedselsituatie verbeterd is, anderzijds door de kredietcrisis in de rijke landen.
Het goede nieuws is dat er een extra donatie is gekomen uit Japan, wat bestemd is voor schooltuinen. We besluiten om er fruitbomen van te kopen, o.a sinasappel, papaya en mango. We willen ze nog dit regenseizoen planten maar een probleem is dat sommige scholen tijdens het regenseizoen onbereikbaar zijn door overstromingen.
Vrijdag is mijn eerste dag alleen op het werk. Ik voel me opgewonden en ben vol energie om met het project aan de slag te gaan.
Aan het eind van de middag ga ik voldaan een wandelingetje maken. Ik probeer net zo relaxed te lopen als de Afrikanen, maar voel me ongemakkelijk omdat bijna iedereen naar me kijkt. Een jongen loopt de hele stad door achter me aan om me een ketting te verkopen. Ik weiger beslist en leg hem uit dat ik hier 4 maanden blijf en niet nu al souvenirs wil kopen. Eindelijk vertrekt hij maar ik zie hem weer als ik terug loop naar de Lodge. Hij lacht vriendelijk en zwaait nog een keer met zijn kettingen voor m’n neus. En ik weet meteen wat me zo opvalt hier in Malawi: de vriendelijkheid, de rust, de glimlach en ontspannen houding van de mensen.